چرا امارات؟ چرا انور قرقاش؟
چرا امارات؟ چرا انور قرقاش؟
میرجواد میرگلوی بیات
بالاخره نامه ترامپ از طریق انور ارشاد مشاور رئیس امارات متحده عربی به تهران رسید. در چند دهه پس از انقلاب اسلامی این اولین بار است که امارات متحده عربی به طور رسمی نقش میانجی میان ایران و آمریکا را بازی میکند، نقشی که به طور سنتی کشورهای مانند سوئیس، عمان، قطر و برخی از کشورهای نزدیک به ایران بر عهده داشتند.
یوسف بن علوی وزیر خارجه بازنشسته عمان که قریب به سه دهه عهدهدار انتقال پیام میان ایران و غرب و برخی از کشورهای منطقه بود در مصاحبهای به این مساله اشاره داشت که عمان در طول این مدت بر اساس دکترین سیاست خارجهاش هیچ وقت حامل پیام و نامه تهدید به جمهوری اسلامی ایران نبوده است. بن علوی از ماجرای نامه بیل کلینتون رییس جمهور وقت آمریکا به ایران پس از حملات الخبر که منجر به کشته شدن آمریکاییها شد صحبت میکند.
آمریکایی ها از سلطنت عمان میخواهند که نامهای را مستقیما به آقای خاتمی رئیس جمهور وقت برسانند. مرحوم سلطان قابوس از محتوای نامه میپرسد و به آنها میگوید که اگر نامه حاوی تهدید علیه ایران است، سلطنت عمان چنین نامهای را به ایران نمیرساند.
آمریکاییها توضیح میدهند که نامه در جهت ایجاد رابطه بین ایران و آمریکا است و حاوی تهدید نیست. مسالهای که بعدها آقای خاتمی در گفتگویی آن را تایید میکند.
از سوی دیگر قطر نیز در چند مورد نقش میانجی داشته، و انتظار این بود که با سفر امیر قطر به تهران شاهد این باشیم که در مساله میان تهران و واشنگتن کنش گری داشته باشد ولی چنین نشد، در حالی ویتکاف ارتباطات خوبی با قطر دارد، ولی او نامه ترامپ را به ابوظبی برد!
در جواب پرسش چرا امارات که عنوان این مطلب است باید گفت، به احتمال زیاد سلطنت عمان و امیرنشین قطر فضای موجود در سیاست خارجه دولت آمریکا و اهداف ترامپ را به نوعی یک اقدام خصمانه و حاوی تهدید ارزیابی کردند که نتیجه آن منجر به گفتگوهای سازنده نخواهد شد و میانجی گری در این فضا را بی ثمر دانستند و حتی بازی در این میدان را نوعی اقدام ضد امنیتی علیه ایران قلمداد کردند.
امارات که در پرونده های مختلف منطقه همراهی خود را با رژیم صهیونیستی نشان داده و حتی در طوفان الاقصی عملا تعهد خود به تامین رژیم از طریق دالان زمینی را اثبات کرده است، اینبار نیز در زمین بازی که توسط آمریکا و اسرائیل چیده شده بازی میکند. اماراتیها ابایی ندارند که این نامه مقدمه یک اقدام امنیتی و حتی نظامی علیه ایران باشد و با توجه به وابستگی سنگین تجاری ۲۷ میلیارد دلاری که ایران به امارات دارد، نگرانی های کمتری از اقدام جبرانی ایران دارند.
رابطه خوب امارات با دولت ترامپ به نوعی برای آنها این اعتماد به نفس را ایجاد کرده که به دنبال تحت فشار قرار دادن ایران از کانال خود باشند که از این طریق برخی از اهداف و مطامع خود را محقق کنند. مواضع امشب رهبری گرامی انقلاب در بین دانشجویان نیز نشان داد که جمهوری اسلامی ایران اهداف نامه نگاری ترامپ را بازی با افکار عمومی و مقدمه چینی برای اقدامات خطرناک بعدی میداند و تهدید علنی و مستقیم آمریکا توسط رهبری انقلاب نشان داد که ادراک سران نظام نیز به نوعی اقدامات ترامپ را یک بازی خطرناک فهم کردهاند.
کشورهایی میانجی سنتی مانند عمان، قطر، سوئیس و... در فضای موجود هرگونه اقدام خود را با احتیاط پیش میبرند و در میدانی وارد نمیشوند که به احتمال زیاد منجر به تنشهای بیشتر خواهد شد، مسالهای که ممکن است به احترام و سابقه خوب شان در تهران لطمه اساسی وارد کند.
اما چرا قرقاش انتخاب شد؟
قرقاش در حال حاضر مشاور حاکم امارات در امور دیپلماتیک است و البته قبلا وزیر مشاور در امور خارجی بود، اما در حال حاضر در کابینه این کشور حضور ندارد و به لحاظ رسمی یک مقام مادون وزیر خارجه در امارات متحده عربی به حساب میرود. قرقاش مواضع ضد ایرانی کم نداشته و در زمین رژیم صهیونیستی نیز خوب بازی کرده است.
قبلا شاهد این بودیم که نامه روسای جمهور آمریکا از طریق سران کشورها مانند سلطان و وزیر امور خارجه عمان، رئیس جمهور ژاپن به دست تهران میرسید ولی امروز از طریق انور قرقاش که مشخصات او توضیح داده شد.
اماراتیها به احتمال زیاد از محتوای نامه مطلع هستند که اولا حاضر شدند نقش آفرینی کنند و ارتباط خود با دولت ترامپ را تحکیم کنند و ریسک رویارویی با خواسته ترامپ را از بین ببرند و از طرف دیگر با انتخاب قرقاش نخواستند که اعتبار دیپلماتیک خود را برای مسالهای خرج کنند که اولا هدف اصلی آنها نیست، ثانیا میدانند که بی نتیجه است.