شراب شناسی در ایران باستان
شراب شناسی دانشی ست با اصالت ایرانی به درازای تاریخ بشریت
به قلم: امید قربانی
نیاکان ما اهورامزدا را مظهر پاکی و صداقت میدانستند به همین دلیل همیشه پاک ترین، سالم ترین و بهترین دارایی خود را تقدیم خدایان و الهه ها میکردند.
از میان آنچه پیشینیان باستانی ما برای خدایان در نظر میگرفتند، شراب جزو از اصلی ترین و مهمترین هدایا بود و از آنجا که شرابِ اهدایی میبایست پاک و خالص و ناب باشد، علم و شغلِ شراب شناسی در این سرزمین بوجود آمد. علم و تخصصی که جایگاه اجتماعی بسیار ارزشمند و بالایی در ایران باستان داشت!
گسترهٔ دانش شراب شناسی آنقدر وسیع بود که متقاضیان این شغل لزوما باید ذکاوت، تیزهوشی و نخبگی بالایی میداشتند تا بتوانند از پسِ یادگیری علوم مختلف برآیند. همچنین علاوه بر گذراندن دوره های مختلف علمی و آموزشی و گزینش های خاص آیینی، لازم بود تا از هفت خانِ سخت رستم نیز عبور کنند. آزمون هایی مانند جوانمردی، شجاعت، صداقت، صفا و پاکی باطن و...
شاید بتوان ادعا کرد که مهارت و تخصص شراب شناسان ایران باستان به گونه ای بود که اگر امروز حضور داشتند میتوانستند وزیر کشاورزی ما باشند.
مهمترین مهارتهایی که یک شراب شناس لازم داشت تا با تکیه بر آنها بتواند کار خود را به بهترین وجه ممکن انجام دهد عبارت بودند از:
شناخت انوع گیاهان و میوه ها
درصد قند میوه ها
فرایند تخمیر
انواع درختان تاک و مو
نحوه و زمان درست آبدهی به باغات
شیوه های مختلف کشت درخت انگور
اطلاعات زمین شناسی و خاک شناسی
اطلاعات مربوط به املاح و دانسیته آب
اطلاعات هواشناسی و میزان آفتاب سالانه
چگونگی چیدن و نگهداشت محصول
مکانیسم ترابری و انبارش میوه ها
آماده سازی دانه ها
انواع افزودنی های طبیعی و مصنوعی
ارتباط سینرژیستی و آنتاگونیستی گیاهان
جزئیات مراحل تولید
تصفیه و کهنه سازی شراب
اصول و مبانی ارائه و نوشیدن
نحوه و زمان آزمایش انواع شراب
خمره و ساغر و جام شناسی
مزاج شناسی
نجوم
و ... را داشته باشد.
نویسنده: امید قربانی
نویسنده ، شاعر، جامعه شناس و تحلیلگر سیاسی